سانتریفیوژ آزمایشگاهی چیست؟
سانتریفیوژ آزمایشگاهی دستگاهی است که با استفاده از نیروی گریز از مرکز برای جداسازی اجزای مخلوط‌های مایع، به طور معمول بر اساس چگالی آنها، استفاده می‌شود. این دستگاه در مراکز مختلفی از جمله:
آزمایشگاه‌ها: برای جداسازی سلول‌ها، پروتئین‌ها، DNA و سایر اجزای سلولی از نمونه‌های بیولوژیکی
بیمارستان‌ها: برای جداسازی سلول‌های خونی، پلاکت‌ها و سایر اجزای خون
صنایع دارویی: برای جداسازی داروها، آنتی‌بیوتیک‌ها و سایر محصولات دارویی
صنایع غذایی: برای جداسازی چربی‌ها، پروتئین‌ها و سایر اجزای مواد غذایی
تحقیقات علمی: برای جداسازی مواد مختلف در طیف گسترده‌ای از کاربردها
نحوه عملکرد سانتریفیوژ
قرار دادن نمونه: نمونه‌ای که باید جدا شود، در لوله‌های مخصوصی به نام لوله سانتریفیوژ قرار داده می‌شود.
چرخش روتور: لوله‌ها داخل محفظه سانتریفیوژ قرار داده می‌شوند و روتور سانتریفیوژ با سرعت بالا شروع به چرخش می‌کند.
جداسازی: در اثر چرخش با سرعت بالا، نیروی گریز از مرکز ایجاد می‌شود که اجزای مخلوط را با توجه به چگالی آنها از یکدیگر جدا می‌کند. اجزای سنگین‌تر به سمت بیرون رانده می‌شوند و اجزای سبک‌تر در مرکز باقی می‌مانند.
جمع آوری اجزا: پس از اتمام زمان سانتریفیوژ، روتور متوقف می‌شود و می‌توان اجزای جدا شده را از لوله‌ها جمع آوری کرد.
انواع سانتریفیوژ
سانتریفیوژها در انواع مختلفی با توجه به سرعت، ظرفیت، نوع روتور و کاربرد آنها موجود هستند. برخی از رایج‌ترین انواع سانتریفیوژ عبارتند از:
سانتریفیوژهای با سرعت پایین: این نوع سانتریفیوژ برای جداسازی ذرات بزرگ مانند سلول‌ها و باکتری‌ها استفاده می‌شود.
سانتریفیوژهای با سرعت بالا: این نوع سانتریفیوژ برای جداسازی ذرات کوچک مانند ویروس‌ها و مولکول‌های زیستی استفاده می‌شود.
سانتریفیوژهای رومیزی: این نوع سانتریفیوژ کوچک و جمع و جور است و برای استفاده در آزمایشگاه‌ها و مطب‌های کوچک مناسب است.
سانتریفیوژهای ایستاده: این نوع سانتریفیوژ بزرگتر از سانتریفیوژهای رومیزی است و برای استفاده در بیمارستان‌ها و مراکز بزرگتر مناسب است.
سانتریفیوژهای زاویه ثابت: این نوع سانتریفیوژ از لوله‌هایی با زاویه ثابت استفاده می‌کند که برای جداسازی ذرات بزرگ مناسب است.
سانتریفیوژهای با روتور زاویه متغیر: این نوع سانتریفیوژ از لوله‌هایی با زاویه قابل تنظیم استفاده می‌کند که برای جداسازی ذرات کوچک مناسب است.
کاربردهای سانتریفیوژ:
جداسازی سلول‌ها: سانتریفیوژها برای جداسازی سلول‌ها از خون، ادرار و سایر مایعات بدن استفاده می‌شوند.
جداسازی پروتئین‌ها: سانتریفیوژها برای جداسازی پروتئین‌ها از مخلوط‌های سلولی و بافت استفاده می‌شوند.
جداسازی DNA: سانتریفیوژها برای جداسازی DNA از سلول‌ها استفاده می‌شوند.
تهیه رسوب: سانتریفیوژها برای ته نشین کردن ذرات جامد از مایعات استفاده می‌شوند.
پاکسازی نمونه‌ها: سانتریفیوژها برای پاکسازی نمونه‌ها از ناخالصی‌ها استفاده می‌شوند.
نکات استفاده از سانتریفیوژ:
قبل از استفاده از سانتریفیوژ، دستورالعمل‌های سازنده را به دقت مطالعه کنید.
از لوله‌های سانتریفیوژ مناسب برای نمونه مورد نظر استفاده کنید.
نمونه‌ها را به طور متعادل در روتور سانتریفیوژ قرار دهید.
از درب سانتریفیوژ به طور کامل بسته شده اطمینان حاصل کنید.
هنگام کار با سانتریفیوژ، از دستکش و لباس محافظ استفاده کنید.
